'শ্বেতাংগ মানুহ'ক সহায় কৰাৰ বুলি ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ প্ৰাক্তন গভৰ্ণৰ ৰাজনৰ ওপৰত তদন্ত

২০১৪ চনত নৰেন্দ্ৰ মোডীৰ বিজেপিনেতৃত্বাধীন চৰকাৰ শাসনলৈ অহাৰ এবছৰ পিছত, বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ শীৰ্ষ বিষয়াই ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ ওপৰত উন্নত দেশসমূহক লাভান্বিত কৰাৰ বাবে সূতৰ হাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে আৰু ইয়াৰ আচৰণৰ তদন্ত বিচাৰিছিল। ৰিপ'ৰ্টাৰ্ছ কালেক্টিভ আৰু আল জাজিৰাৰ হাতত পৰা  চৰকাৰী নথিৰ দ্বাৰা এই কথা জানিব পৰা গৈছে।

তদানীন্তন বিত্ত মন্ত্ৰী স্বৰ্গীয় অৰুণ জেটলীৰ অধীনত কাম কৰা বিত্ত সচিব ৰাজীৱ মহৰ্ষীয়ে আৰবিআইয়ে সূতৰ হাৰ হ্ৰাস কৰাৰ তুলনাত বৰ্ধিত মূল্য নিয়ন্ত্ৰণক প্ৰাথমিকতা দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লোৱাৰ পিছত এই দাবী কৰিছিল, যাৰ ফলত ব্যৱসায় আৰু নাগৰিকসকলৰ বাবে ঋণ লোৱা সস্তা হ'লহেঁতেন।

যদিও চৰকাৰ আৰু আৰবিআইৰ ভিন্ন দৃষ্টিভংগী থকাটো অস্বাভাৱিক নহয়, এই উন্মোচনবোৰে প্ৰথমবাৰৰ বাবে এজন শীৰ্ষ চৰকাৰী বিষয়াই আৰবিআইক "উন্নত দেশসমূহত" "শ্বেতাংগ লোক"ক লাভান্বিত কৰাৰ বাবে কাম কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছে আৰু কেন্দ্ৰীয় বেংকৰ সিদ্ধান্তৰ আঁৰত থকা "প্ৰকৃত উদ্দেশ্য" সম্পৰ্কে তদন্ত বিচাৰিছিল।

তথ্যৰ অধিকাৰ আইনৰ অধীনত ৰিপ'ৰ্টাৰ্ছ কালেক্টিভ (টিআৰচি)ৰ দ্বাৰা উপলব্ধ হোৱা নথিপত্ৰসমূহ তিনি টা খণ্ডৰ অনুসন্ধানমূলক শৃংখলাৰ অংশ হিচাপে প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই কথা ৰাজহুৱা কৰা হৈছে।

সেই সময়ত, 2015 চনত, আৰ.বি.আই. গভৰ্ণৰ আছিল ৰঘুৰাম ৰাজন, পূৰ্বৰ, কংগ্ৰেছ নেতৃত্বাধীন চৰকাৰৰ এজন নিযুক্তিপ্ৰাপ্ত ব্যক্তি। বিজেপি চৰকাৰে উৰ্জিত পেটেলক ৰাজনৰ উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে বাছনি কৰিছিল।

কিন্তু আৰ.বি.আই.-য়ে চৰকাৰে বিচৰা দৰে তীক্ষ্ণভাৱে সূতৰ হাৰ হ্ৰাস কৰা নাছিল, আনকি পেটেলৰ অধীনতো। সেয়েহে বিত্ত মন্ত্ৰালয়ে বেংকৰ নতুনকৈ গঠন কৰা মুদ্ৰা নীতি সমিতিৰ (এমপিচি) সৈতে এক বৈঠক আহ্বান কৰে যাতে সূতৰ হাৰ হ্ৰাস কৰিবলৈ ইয়াক জোৰ দিয়া হয়। যেতিয়া সমিতিৰ সদস্যসকলে এই  বৈঠকt উপস্থিত থাকিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল, তেতিয়া এই অভূতপূৰ্ব বৈঠকখন বিফল হৈছিল, ২০১৭ চনত এক বিষয়ে বহুলভাৱে চৰ্চা হৈছিল।

মোডী চৰকাৰে ২০১৬ চনত ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক আইন সংশোধন কৰি মূল্য নিয়ন্ত্ৰণৰ আৰবিআইৰ প্ৰাথমিক কাৰ্য আৰু বৰ্ধিত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ মূল্যত বিকাশ কঢ়িয়াই অনাৰ বাবে চৰকাৰৰ ৰাজনৈতিক আৱেগৰ মাজত ফায়াৰৱাল শক্তিশালী কৰাৰ পিছতো কেন্দ্ৰীয় বেংকক প্ৰভাৱিত কৰাৰ প্ৰয়াস কৰা কৰিছিল।

আৰবিআইৰ তদানীন্তন গভৰ্ণৰ পেটেলে পিছুৱাই দি চৰকাৰলৈ লিখিছিল যে নতুন মুদ্ৰা পৰিকাঠামোৰ "অখণ্ডতা আৰু বিশ্বাসযোগ্যতা" "জনসাধাৰণৰ দৃষ্টিত" সংৰক্ষণ কৰাৰ বাবে ই আৰবিআইক প্ৰভাৱিত কৰাৰ চেষ্টা বন্ধ কৰা উচিত। অন্যথা, চৰকাৰে আৰ.বি.আই.-ৰ স্বাধীনতা সুৰক্ষিত কৰা আইন উলংঘা কৰিব।

এই আৰু অন্যান্য বিষয়ত মতবিৰোধ হোৱাৰ লগে লগে, পেটেলে "ব্যক্তিগত কাৰণ" উল্লেখ কৰি 10 ডিচেম্বৰ, 2018 তাৰিখে পদত্যাগ কৰে। চৰকাৰে তেওঁৰ ঠাইত শক্তিকান্ত দাসক নিযুক্তি দিছিল যি বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ এজন শীৰ্ষ আমোলা হিচাপে আৰবিআইৰ সুতৰ  হাৰ নিৰ্ধাৰণ কাৰ্যত চৰকাৰৰ প্ৰভাৱ বৃদ্ধি কৰাটো ন্যায়সঙ্গত কৰিছিল, চৰকাৰী নথিসমূহৰ পৰা জানিব পৰা গৈছে।

অৱতাৰ

আৰ.বি.আই.-ৰ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা হ'ল বেংকবোৰক ঋণ দিয়া সূতৰ হাৰৰ জৰিয়তে অৰ্থনীতিত উপলব্ধ ধন আৰু ঋণৰ পৰিমাণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা। নিম্ন সূতৰ হাৰে হ্ৰস্বম্যাদী সময়ত অৰ্থনৈতিক বিকাশত উদগনি দিয়ে কিন্তু লগতে মূল্য বৃদ্ধি, বা মুদ্ৰাস্ফীতিবৃদ্ধি কৰিব পাৰে। নিয়ন্ত্ৰণহীন মুদ্ৰাস্ফীতিয়ে নাগৰিকসকলৰ হাতত ধনৰ মূল্য হ্ৰাস কৰে, বিশেষকৈ দৰিদ্ৰ লোকসকলৰ হাতত। ই এক গোপন কৰৰ দৰে কাম কৰে যি ধনীলোকতকৈ দৰিদ্ৰ আৰু নিম্ন আয়ৰ নাগৰিকসকলক অধিক আঘাত কৰে।

মুদ্ৰা নীতিসাধাৰণতে চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণৰ পৰা স্বতন্ত্ৰ ৰখা হয় কিয়নো ৰাজনীতিবিদসকলে অধিক ধন সৃষ্টি কৰাৰ প্ৰলোভনৰ সন্মুখীন হয় আৰু জনপ্ৰিয় আঁচনি আৰু অৰ্থহীন প্ৰকল্পত তেওঁলোকৰ সামৰ্থ্যৰ বাহিৰত ব্যয় কৰে। চৰকাৰৰ দ্বাৰা অতিৰিক্ত ব্যয়ে দীৰ্ঘম্যাদী সময়ত অৰ্থনীতিৰ ক্ষতি কৰে।

মুদ্ৰাস্ফীতি ক'লৈ গৈ আছে আৰু সূতৰ হাৰ কেনেদৰে নিৰ্ধাৰণ কৰিব লাগে তাৰ ভিন্ন বিশ্লেষণে সমগ্ৰ বিশ্বৰ কেন্দ্ৰীয় বেংক আৰু চৰকাৰৰ মাজত উত্তেজনাসৃষ্টি কৰিব পাৰে। নতুন দিল্লীত, ২০১৪ চনৰ মে মাহত মোডী চৰকাৰ শাসনলৈ অহাৰ সময়ত বিতৰ্কটোৱে এক কুৎসিত ৰূপ লৈছিল কিয়নো ভাৰতে বিশ্বৰ সৰ্বোচ্চ স্তৰৰ মুদ্ৰাস্ফীতিৰ সাক্ষী আছিল।

নৱনিযুক্ত বিত্ত মন্ত্ৰী অৰুণ জেটলীয়ে ঘোষণা কৰিছিল যে চৰকাৰে এটা মুদ্ৰা নীতি ব্যৱস্থা স্থাপন কৰিব যিয়ে স্বচ্ছতা আৰু দায়বদ্ধতাৰ সৈতে মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণত ৰখাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিব। এইটো বিদ্যমান প্ৰণালীৰ পৰা আঁতৰি যাব য'ত আৰবিআই গভৰ্ণৰে অকলে সূতৰ হাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল।

ফেব্ৰুৱাৰী 2015-ত, এমপিচি স্থাপনৰ দিশত প্ৰথম পদক্ষেপ হিচাপে, মেহৰিশী আৰু তেতিয়াৰ আৰবিআই গভৰ্ণৰ ৰাজনে মুদ্ৰাস্ফীতিৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰি এক চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰিছিল। কেন্দ্ৰীয় বেংকে ২০১৬ চনৰ জানুৱাৰীৰ ভিতৰত মুদ্ৰাস্ফীতি ৬ শতাংশ আৰু পৰৱৰ্তী বছৰবোৰত ৪ শতাংশলৈ হ্ৰাস কৰিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ। যদি আৰ.বি.আই.-য়ে লক্ষ্য পূৰণ কৰাত ব্যৰ্থ হয়, তেন্তে চৰকাৰলৈ ব্যাখ্যা পত্ৰ প্ৰেৰণ কৰিব লাগিব।

বিদেশৰ ধনী সকলক 'ৰাজসাহায্য' দিয়া হৈছে

2014 চনত, মুদ্ৰাস্ফীতিৰ উদ্বেগৰ বাবে ৰাজনে সূতৰ হাৰ 8% ত অপৰিৱৰ্তিত ৰাখিছিল। 2015 চনত মুদ্ৰাস্ফীতিৰ চাপ হ্ৰাস হোৱাৰ লগে লগে, তেওঁ হাৰ হ্ৰাস কৰা আৰম্ভ কৰে, যাৰ ফলত জুনৰ ভিতৰত ইয়াক 7.25% লৈ হ্ৰাস কৰা হয়। কিন্তু আগষ্টৰ বৈঠকত তেওঁ স্থিতি বজাই ৰাখিছিল।

মোডী চৰকাৰ কৰ্তনত সন্তুষ্ট নাছিল। বিত্ত মন্ত্ৰী জেটলী আৰু মুখ্য অৰ্থনৈতিক উপদেষ্টা অৰবিন্দ সুব্ৰমনিয়ামে প্ৰায়ে ৰাজহুৱাভাৱে আৰবিআইক সমালোচনা কৰি দাবী কৰে যে ঋণ লোৱাৰ ব্যয় এতিয়াও বহুত বেছি।

অৱশ্যে তেওঁলোকৰ মতভেদ কেৱল পৰ্দাৰ আঁৰত প্ৰয়োগ কৰা চাপৰ এক আভাস আছিল।

6 আগষ্ট, 2015 তাৰিখে, আৰ.বি.আই.-য়ে ইয়াৰ শেহতীয়া সূতৰ হাৰৰ সিদ্ধান্ত ঘোষণা কৰাৰ দুদিন পিছত, বিত্ত সচিব মেহৰিশীয়ে এটা আভ্যন্তৰীণ মেমো লিখি সূতৰ হাৰ 5.75 শতাংশলৈ হ্ৰাস কৰিবলৈ কৈছিল।

"মই ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ মুদ্ৰা নীতি সমিতিৰ বিশ্লেষণ বা সিদ্ধান্তৰ সৈতে একমত নহয় যাতে সূতৰ হাৰ অধিক নহ'লেও 150 বেছিছ পইণ্টঅধিক ৰাখিব পাৰি," মেহৰিষীয়ে তেওঁৰ টোকাত কয়। তেওঁ লগতে কয়, "ঋণ আৰু সেয়েহে বিনিয়োগ হ্ৰাস কৰি ভাৰতীয় অৰ্থনীতি আৰু ভাৰতীয় বিকাশৰ সম্ভাৱনাৰ এক অগণনীয় ক্ষতি হৈছে।"

ৱাশ্বিংটনৰ এখন সন্মানীয় আইন প্ৰতিষ্ঠানত কাম কৰা মেহৰিষীয়ে তেতিয়া ভাৰতীয় ব্যৱসায় আৰু নাগৰিকৰ মূল্যত ধনী বিদেশী ব্যৱসায়ক সহায় কৰাৰ বাবে আৰবিআইৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগ উত্থাপন কৰি দাবী কৰে যে ভাৰতৰ উচ্চ সূতৰ হাৰৰ "একমাত্ৰ হিতাধিকাৰী" হৈছে উন্নত দেশ।

"আমি আমেৰিকা যুক্তৰাজ্য, ইউৰোপ আৰু জাপানৰ ধনী আৰু প্ৰভাৱশালী লোকসকলক ৰাজসাহায্য দিছো।"

উন্নত দেশবোৰত সূতৰ হাৰ সাধাৰণতে ভাৰততকৈ কম হয়, কিছুমান বিনিয়োগকাৰীক অধিক সূতৰ পৰা লাভ কৰিবলৈ ভাৰতীয় বিত্তীয় প্ৰণালীত অস্থায়ীভাৱে তেওঁলোকৰ পুঁজি ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰে।

মেহৰিষীয়ে তেওঁৰ সামৰণি মন্তব্যত কয়, "মুদ্ৰাস্ফীতি ৰক্ষাকাৰী হোৱাৰ আৱৰণত, ভাৰতত সূতৰ হাৰ উচ্চ ৰখাৰ প্ৰকৃত কাৰণ – ঋণ প্ৰবাহ, বিনিয়োগ আৰু বিকাশৰ মূল্যত - ইয়াৰ বিষয়ে অধিক গভীৰভাৱে চিন্তা কৰা, বিশ্লেষণ কৰা আৰু অনুসন্ধান কৰা প্ৰয়োজন।"

বিত্ত মন্ত্ৰী জেটলীয়ে ফাইলটোত মেহৰিশীৰ টোকাটো স্বীকাৰ কৰিছিল আৰু "আলোচনা ৰ খাতিৰ কৰিছিল"।

অৱশেষত ২০১৬ চনৰ ছেপ্টেম্বৰত এমপিচি কাৰ্যকৰী হয়, ৰাজনে বিত্ত শিকোৱাৰ বাবে চিকাগো বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বুথ স্কুল অফ বিজনেছলৈ ঘূৰি যোৱাৰ কেইদিনমান পিছত। তেওঁক উপ ৰাজ্যপাল উৰ্জিত পেটেলৰ দ্বাৰা প্ৰতিস্থাপিত কৰা হৈছিল যি নতুন মুদ্ৰা গাঁথনি নিৰ্মাণৰ সৈতেও জড়িত আছিল।

এমাহ পিছত যেতিয়া পেটেলে প্ৰথম এমপিচি বৈঠকত সভাপতিত্ব কৰিছিল, কেন্দ্ৰীয় বেংকে সূতৰ হাৰ 0.25 শতাংশ পইণ্ট হ্ৰাস কৰিছিল। নৱেম্বৰৰ ব'ৰ্ড মিটিংত পেটেলৰ নেতৃত্বত কেন্দ্ৰীয় বেংকে মোডীৰ বৰ্তমানৰ বেছিভাগ মুদ্ৰা, অৰ্থাৎ ৫০০ আৰু ১,০০০ ভাৰতীয় টকাৰ নোট আইনী নিবিদা হিচাপে অস্তিত্বহীন কৰাৰ সিদ্ধান্তত অনুমোদন দিছিল।

কিছুমান অৰ্থনীতিবিদে পেটেলক মোডীক আৰবিআইক আটাইতকৈ ডাঙৰ ঘৰুৱা অৰ্থনৈতিক দুৰ্যোগৰ অনুমোদন দিবলৈ দিয়াৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছিল, আনহাতে ৰাজনে পিছত দাবী কৰিব যে চৰকাৰে বিমুদ্ৰাকৰণৰ ওপৰত তেওঁৰ কাৰ্যকালত আৰবিআইৰ সৈতে আলোচনা কৰিছিল কিন্তু কেতিয়াও সন্মতি বিচৰা নাছিল।

প্ৰায় যেন এম.পি.চি.-ৰ স্বায়ত্তশাসন হ্ৰাস কৰাৰ সমালোচনাৰ সঁহাৰি দি, ই ফেব্ৰুৱাৰীত ইয়াৰ পৰৱৰ্তী বৈঠকত এক কঠোৰ স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছিল যেতিয়া ই "অনুকূল"ৰ পৰা নিৰপেক্ষলৈ পৰিৱৰ্তন হৈছিল। সেই পৰিৱৰ্তনটো এটা সংকেত আছিল যে এমপিচি আৰু হাৰ হ্ৰাসৰ বাবে মুকলি নহ'ব।

কেন্দ্ৰীয় বেংকটোৱে ২০১৭ চনৰ এপ্ৰিলত মুদ্ৰা নীতি সমিতিৰ পৰৱৰ্তী বৈঠকত সূতৰ হাৰ অপৰিৱৰ্তিত ৰাখিছিল য'ত চৰকাৰে বিমুদ্ৰাকৰণৰ দ্বাৰা ক্ষতিগ্ৰস্ত অৰ্থনীতিক পুনৰুজ্জীৱিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।

বৰ্ধিত উত্তেজনা

পেটেলে চৰকাৰী চাপ প্ৰতিৰোধ কৰাৰ প্ৰতিক্ৰিয়া স্বৰূপে, বিত্ত মন্ত্ৰালয়ে আৰ.বি.আই.-ৰ স্বতন্ত্ৰ মুদ্ৰা নীতি সমিতিক প্ৰভাৱিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল, যি সূতৰ হাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে।

10 এপ্ৰিল, 2017 তাৰিখে, জেটলীয়ে তেওঁৰ অৰ্থনৈতিক পৰিক্ৰমা সচিব শক্তিকান্ত দাসৰ সৈতে এখন বৈঠক তৈয়াৰ কৰে য'ত তেওঁলোকে সিদ্ধান্ত লয় যে তেতিয়াৰ মুখ্য অৰ্থনৈতিক উপদেষ্টা অৰবিন্দ সুব্ৰমনিয়াম আৰু তেতিয়াৰ মুখ্য অৰ্থনৈতিক উপদেষ্টা সঞ্জীৱ সান্যালে এমপিচিৰ চৰকাৰ মনোনীত সদস্যসকলৰ সৈতে এখন বৈঠক তৈয়াৰ কৰিব। তেওঁলোকে এমপিচি বৈঠকৰ আগতে আৰবিআইৰ সৈতে আলোচনাৰ সৈতে এই বৈঠকখন অনুসৰণ কৰিব।

১২ এপ্ৰিলত এক টোকাত দাসে লিখিছিল, "এম.ও.এফ.-ৰ [বিত্ত মন্ত্ৰালয়] বিশ্লেষণ এম.পি.চি. সদস্য আৰু আৰ.বি.আই.-ক জনোৱা হৈছে। চূড়ান্ত সিদ্ধান্ত টো হ'ব তেওঁলোকৰ [আৰবিআই]।"

এম.পি.চি. বা মুদ্ৰা নীতি সমিতি, আৰ.বি.আই.-ৰ (ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক) ভিতৰৰ তিনিজনৰে গঠিত, যাৰ ভিতৰত আছে গভৰ্ণৰ আৰু চৰকাৰে নিযুক্ত কৰা তিনিজন বাহ্যিক বিশেষজ্ঞ। এম.পি.চি.-ৰ সিদ্ধান্তবোৰ চৰকাৰী প্ৰভাৱৰ পৰা স্বতন্ত্ৰ হোৱাৰ কথা, যি সংখ্যাগৰিষ্ঠ ভোটৰ ওপৰত আধাৰিত। টাইত, ৰাজ্যপালৰ ভোটদান হয়।

মোডী চৰকাৰৰ এমপিচি প্ৰতিষ্ঠা কৰা আইন অনুসৰি, চৰকাৰক কেৱল লিখিতভাৱে নিজৰ মতামত উপস্থাপন কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া হৈছে। চৰকাৰী বিষয়াসকলে সমিতিৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰিব নোৱাৰে বা ইয়াক আন কোনো উপায়েৰে প্ৰভাৱিত কৰিব নোৱাৰে।

আইনখন উপেক্ষা কৰি, বিত্ত মন্ত্ৰালয়ে 17 মে 2017 তাৰিখে প্ৰতিজন এমপিচি সদস্যলৈ এখন পত্ৰ প্ৰেৰণ কৰি কয় যে "বিত্ত মন্ত্ৰীৰ অনুমোদনত, এক প্ৰতিষ্ঠানগত পৰিকাঠামো বিকশিত কৰাৰ সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছে যাৰ অধীনত চৰকাৰে সময়ে সময়ে অৰ্থনৈতিক বিকাশ আৰু মুদ্ৰাস্ফীতিকে ধৰি সামষ্টিক পৰিস্থিতিৰ ওপৰত চৰকাৰৰ দৃষ্টিভংগী প্ৰদান কৰিবলৈ এমপিচি সদস্যসকলৰ সৈতে জড়িত হ'ব পাৰে।"

এমপিচিৰ সদস্যসকলক 1 জুন, 2017 তাৰিখে সুব্ৰমনিয়ামৰ অধ্যক্ষতাত এখন বৈঠকৰ বাবে মাতি অনা হৈছিল। উৰ্জিত পেটেললৈ এখন পৃথক পত্ৰ লিখা হৈছিল য'ত তেওঁক মুম্বাইত ইয়াৰ মুখ্য কাৰ্যালয়ত এমপিচিৰ ওপৰত আৰবিআই বিষয়াসকলৰ সৈতে আলোচনা কৰাৰ বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ সিদ্ধান্তৰ বিষয়ে কোৱা হৈছিল।

আলোচনাবোৰ অনানুষ্ঠানিক হ'ব বুলি কোৱাৰ তিনিদিন পিছত, বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ বিষয়াসকলে পথ সলনি কৰে আৰু এটা ফাইল টোকাত কয় যে আলোচনাবোৰ কেৱল "সংবেদনশীলতাৰ" বাবেহে অনানুষ্ঠানিক হ'ব।

"এমপিচিলৈ এখন সংশোধিত পত্ৰ প্ৰেৰণ কৰা হ'ব পাৰে... আমি তেওঁলোকৰ সৈতে অনানুষ্ঠানিক আলোচনাৰ বাবে এক প্ৰণালী স্থাপন কৰিব বিচাৰো বুলি উল্লেখ নকৰাকৈ," টোকাটোত কোৱা হৈছে।

সকলো এমপিচি সদস্যলৈ এখন নতুন পত্ৰ জাৰী কৰা হৈছিল, য'ত উল্লেখ কৰা হৈছিল যে বৈঠকখন কেৱল "দেশৰ সামগ্ৰিক সামষ্টিক সামষ্টিক পৰিস্থিতি আৰু গোলকীয় অৰ্থনীতিৰ উন্নয়নৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিবলৈ"। সূতৰ হাৰৰ যিকোনো পোনপটীয়া প্ৰসংগ, যি হৈছে বৈঠকৰ প্ৰকৃত উদ্দেশ্য, এতিয়া বাদ দিয়া হৈছে।

চিঠি

22 মে, 2017 তাৰিখে, পেটেলে বৈঠকৰ বিৰোধিতা কৰি জেটলীলৈ পুনৰ লিখিছিল। টিআৰচি আৰু আল জাজিৰাৰ দ্বাৰা পৰ্যালোচনা কৰা নথিঅনুসৰি, তেওঁ কৈছিল যে আৰবিআই "দুটা ক্ষেত্ৰত এই উন্নয়নৰ দ্বাৰা আচৰিত আৰু হতাশ হৈছে।"

"প্ৰথমতে, আমি বিষয়টো ইজনে সিজনৰ সৈতে আলোচনা কৰা নাই, যদিও আমি শেহতীয়া সপ্তাহবোৰত কামৰ বিষয়ত কেইবাবাৰো বাৰ্তালাপ কৰিছো; আৰু দ্বিতীয়তে, ইয়াক সম্বোধন কৰা হৈছে আৰু এমপিচি সদস্যসকলৰ সৈতে বৈঠক স্থাপন কৰিব বিচাৰিছে, আৰু পৃথকে অ-আৰবিআই আৰু আৰবিআই সদস্যসকলৰ সৈতে," পেটেলে কয়।

তেওঁ জোৰ দি কয় যে এই পদক্ষেপে "সংশোধিত আৰবিআই আইনৰ পত্ৰ আৰু আত্মা উলংঘা কৰে (মুদ্ৰা নীতিৰ বাবে এখন স্বতন্ত্ৰ সমিতি গঠন কৰা) আৰু মুদ্ৰা নীতি সম্পৰ্কীয় বিষয়ত আৰবিআই আৰু বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ মাজত ২০১৪ চনৰ পৰা গঠনমূলক সম্পৰ্ক কলুষিত কৰে"।

"দৰাচলতে, যদি মুদ্ৰা নীতিৰ সিদ্ধান্তৰ অখণ্ডতা আৰু বিশ্বাসযোগ্যতা জনসাধাৰণৰ দৃষ্টিত আৰু আমাৰ সংসদত সংৰক্ষণ কৰিব লগা হয় তেন্তে চৰকাৰৰ সৈতে বা ইয়াৰ পৰা যোগাযোগ নিষ্ঠাৰে পৰিহাৰ কৰিব লাগে," পেটেলে লিখিছিল যে বিনিয়োগকাৰীসকলে মুদ্ৰা নীতিত যিকোনো প্ৰত্যক্ষ হস্তক্ষেপৰ বিষয়ে "সম্ভৱতঃ" এক ক্ষীণ দৃষ্টিভংগী ল'ব।

ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ প্ৰাক্তন গভৰ্ণৰে কয়, "সঁচাকৈয়ে, এইটো পৰিহাৰযোগ্য যিহেতু আমি ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাৰ্থত, আধুনিক অৰ্থনীতিৰ সৈতে খাপ খোৱা প্ৰতিষ্ঠানবোৰক প্ৰতিপালন কৰিবলৈ বিচাৰো।"

পেটেলে জেটলীক এই ধাৰাটোৰ কথা মনত পেলাই দিছিল যে ফেডাৰেল চৰকাৰে কেৱল এমপিচিক লিখিতভাৱে নিজৰ মতামত জনাব পাৰে আৰু কৈছিল যে যোগাযোগৰ বাবে আন যিকোনো গাঁথনিয়ে আইন উলংঘা কৰিব।

তেওঁৰ পত্ৰত কোৱা হৈছে, "এই ধাৰাটো (য'ত অপাৰেটিং শব্দবোৰ "এমপিচিলৈ লিখা") আছিল, আপুনি মনত পেলাব পাৰে, সঠিকভাৱে প্ৰস্তুত কৰা যাতে, অতীতৰ পৰা আঁতৰি আহি, মুদ্ৰা নীতিৰ ওপৰত চৰকাৰী বিষয়াসকলৰ দ্বাৰা অনানুষ্ঠানিক আৰু অস্বচ্ছ "নিৰ্দেশনা" অস্বীকাৰ কৰা হয়।"

আল জাজিৰাই বিত্ত মন্ত্ৰালয়, আৰবিআই, ৰাজীৱ মেহৰিশী, ৰঘুৰাম ৰাজন আৰু উৰ্জিত পেটেললৈ প্ৰশ্নৰ এখন তালিকা প্ৰেৰণ কৰিছিল। তেওঁলোকৰ কোনেও সঁহাৰি দিয়া নাছিল।

আৰু শেষত.. 

বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ চূড়ান্ত আভ্যন্তৰীণ টোকাত, তেতিয়াৰ অৰ্থনৈতিক পৰিক্ৰমা সচিব দাসে কৈছিল যে "বিত্ত মন্ত্ৰালয় আৰু এমপিচিৰ সদস্যসকলৰ মাজত হোৱা বাৰ্তালাপক আৰবিআই আইনৰ পথত অহা বুলি ব্যাখ্যা কৰিব নোৱাৰি।"

"অৱশেষত, অৰ্থনীতিৰ কাৰ্যকলাপৰ বিষয়ে (দায়বদ্ধতা) চৰকাৰৰ দুৱাৰমুখত, বিশেষকৈ বিত্ত মন্ত্ৰালয়ত আছে," দাসে 29 মে, 2017 তাৰিখৰ এক টোকাত কৈছিল, আনহাতে বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ অৰ্থনীতিৰ বিশ্লেষণ লিখিতভাৱে এমপিচি সদস্যসকললৈ প্ৰেৰণ কৰাৰ অনুমোদন প্ৰদান কৰিছিল।

চৰকাৰ-অনুকূল কেৰিয়াৰ আমোলা দাসে, বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা মে 2017 ত প্ৰস্থান কৰাৰ ডেৰ বছৰ পিছত ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ গভৰ্ণৰ হ'ব। ২০১৮ চনৰ ডিচেম্বৰত পেটেলে হঠাতে পদত্যাগ কৰাৰ মাত্ৰ ২৪ ঘণ্টা পিছত তেওঁক নিযুক্তি দিয়া হৈছিল।

____

This article was originally published in Alzazeera.

সোমেশ ঝা ৰিপ'ৰ্টাৰ্ছ কালেক্টিভৰ সদস্য।